Wychowanie dzieci według Japończyków: jak połączyć rozpieszczanie z rozwijaniem harmonijnej osobowośc

Japończycy znani są z ciężkiej pracy, uprzejmości i tolerancji, mają jedną z najsilniejszych gospodarek i jeden z najlepszych systemów edukacyjnych. Posiadają również wielowiekową tradycję wychowywania dzieci w sposób harmonijny i społecznie użyteczny. W Japonii uważa się, że osobowość dziecka kształtuje się do 6 roku życia, dlatego jest to czas, w którym poświęca się mu bardzo dużo uwagi. Gabija Kaunelienė, szefowa japońskiej agencji „Yukari”, i Metodija Vidūnaitė, założycielka „Japoko”, ekspertka od japońskich zabawek edukacyjnych, opowiadają o tym, jak japońskim rodzicom udaje się z rozpieszczanego w dzieciństwie dziecka wychować zdyscyplinowanego obywatela.

W Kraju Wschodzącego Słońca, jedna z popularnych metod wychowywania dzieci opiera się na przekonaniu, że:

• do 3 roku życia rośnie serce dziecka;
• do 6 roku życia kształtuje się ciało dziecka;
• do 9 roku życia dzieci uczą się używać języka i wyrażać myśli;
• do 12 roku życia dzieci powinny umieć pisać;
• do 15 roku życia dziecko powinno rozumieć, jak stać się dobrym i odpowiedzialnym członkiem społeczeństwa.

Japońskie matki – prawdziwe supermamy

Kultura wychowania dzieci w Japonii kształtowała się przez setki lat. Niektóre z zasad są nadal głęboko zakorzenione w tym kraju. Jedną z nich jest przekonanie, że pierwsze trzy lata wychowania dziecka decydują o całej jego przyszłości. Dlatego też wiele japońskich matek zostaje w domu przez pierwsze trzy lata życia dziecka.

Oczywiście łatwo jest wtedy podtrzymać inną starą tradycję wychowania dzieci – prowadzenie Dzienniczka zdrowia matki i dziecka. Prosi się matki o obserwowanie i zapisywanie zarówno zmian zachodzących w ich ciele, jak i samopoczucia w czasie ciąży, a także zdrowia i samopoczucia dziecka do czasu rozpoczęcia przez nie nauki w szkole podstawowej. Matki zazwyczaj zabierają ze sobą ten dzienniczek, gdy udają się z dzieckiem do lekarza. Dzięki temu można lepiej ocenić stan dziecka i dobrać skuteczniejsze leczenie, a także monitorować jego rozwój.

„Japońskie matki odczuwają dość dużą presję społeczną, aby opiekować się swoimi dziećmi przynajmniej do 3 roku życia. Stają się prawdziwymi supermamami, które wydają się być zawsze gotowe na wszystko. Nawet w małej torebce zawsze znajdą to, czego potrzebują w najbardziej nieoczekiwanych dla dzieci sytuacjach. Przy okazji, prawie wszystkie japońskie dzieci dorastają w nosidełku, ponieważ w domu po prostu nie ma miejsca na wózek”, – wyjaśnia specyfikę japońskiego macierzyństwa Gabija Kaunelienė, szefowa japońskiej agencji „Yukari”.

Co ciekawe, w Japonii po dziś dzień rodzice śpią ze swoimi dziećmi do 3-4 roku życia, co jest wyrazem przywiązania i pomaga budować silną więź między rodzicem a dzieckiem. Może dlatego mali Japończycy rzadko płaczą.

Przedszkola albo wychowują albo pilnują

W wieku 3 lat, wiele japońskich dzieci rozpoczyna naukę w przedszkolu. System przedszkolny w tym kraju bardzo różni się od systemu polskiego. W Japonii istnieją dwa rodzaje przedszkoli.

„Japończycy mogą wybrać albo półdniowe przedszkole, w którym dzieci są uczone, albo całodzienne przedszkole, w którym są po prostu pod opieką. To ostatnie jest raczej salą zabaw, w której nie ma miejsca na edukację. Nawet różne ministerstw są odpowiedzialne za poszczególne przedszkola” – mówi o japońskim systemie przedszkolnym G. Kaunelienė.

Od najmłodszych lat dzieci są zachęcane do szanowania swoich rodziców i przyjaciół oraz do kochania swojego kraju. Ponieważ uważa się, że osobowość dziecka kształtuje się do 6 roku życia, wiele jest dozwolone i wybaczane. Jednakże, gdy dzieci rozpoczynają naukę w szkole, szybko uczą się dyscypliny i poznają surowe zasady. Być może wypracowany do tej pory szacunek do dorosłych ułatwia dzieciom przystosowanie się do całkowicie innych zasad zachowania i posłuszeństwa.

Należy podkreślić, że edukacja jest wysoko ceniona w Japonii i podejmuje się wysiłki, aby zapewnić ją wszystkim dzieciom. Umiejętność czytania i pisania w tym kraju wynosi 100%. Wszystkie dzieci uczęszczają również do obowiązkowej szkoły średniej.

Zabawki – do rozwijania konkretnych umiejętności u malucha

Podobnie jak dzieci na całym świecie, mali Japończycy uwielbiają się bawić. Zabawki i gry odgrywają ważną rolę w japońskiej tradycji wychowywania dzieci. Dzienniczek zdrowia, prowadzony co najmniej do trzeciego roku życia, może również pomóc w ocenie rozwoju dziecka i rozwoju poszczególnych jego zdolności. Dzięki temu matki mogą wybrać zabawki najodpowiedniejsze dla wieku i możliwości pociechy.

„W Japonii zabawki dla niemowląt są bardzo wyraźnie ukierunkowane na rozwój umiejętności właściwych dla danego wieku. Jeśli wybieramy zabawki dla dzieci do 6 miesiąca życia lub od 6 miesiąca do 1,5 roku życia, to w Japonii możemy znaleźć takie, przeznaczone na konkretny miesiąc życia dziecka. Na przykład, czteromiesięczne niemowlę zaczyna chwytać swoimi małymi rączkami i próbuje trzymać, więc dla niego została stworzona specjalna gazeta, która jest także przyjemna do żucia” – wyjaśnia specyfikę japońskiej zabawki Metodija Vidūnaitė, założycielka firmy Japoko.

Dodaje ona, że niektórzy japońscy producenci wykorzystują dzienniki matek dotyczące zdrowia i rozwoju ich dzieci na różnych etapach, do projektowania zabawek. Zabawki dla dzieci do trzeciego roku życia są zaprojektowane tak, aby rozwijać bardzo wyraźne umiejętności, należą do niech na przykład magnetyczne klocki, które można łatwo łączyć, pozwalające dziecku na swobodne fantazjowanie.

„Dzieci od 3 do 5 roku życia otrzymują głównie gry i zabawki pobudzające wyobraźnię i takie do odgrywania ról. To właśnie w tym wieku młodzi Japończycy zaczynają bawić się zabawkami uczącymi języka angielskiego. Matki często szukają równowagi między prostymi, śmiesznymi zabawkami a zabawkami edukacyjnymi i uczącymi angielskiego.

Od 5 do 9 roku życia następuje przejście do różnych zabawek konstrukcyjnych i edukacyjnych, takich jak „Pitagoras” czy „LaQ”. Te ostatnie są powszechnie stosowane w przedszkolach i ośrodkach opieki dziennej w Japonii. Te edukacyjne klocki są powoli odkrywane i stosowane także w litewskich przedszkolach, szkołach, grupach i przez rodziców” – komentuje M. Vidūnaitė i dodaje, że wśród japońskich dzieci, a nawet nastolatków, bardzo popularne są różne postacie, takie jak Pikachu, Totoro, Hello Kitty, Gudetama, Doraemon, Anpanman itp. Dzieci szczególnie upodobały sobie zabawki lub akcesoria przedstawiające ich ulubionych bohaterów. „To dość powszechne, że 14-latek ma przy torbie czy plecaku nawet kilka breloczków z popularnymi postaciami”.

Oryginalny artykuł możesz przeczytać tutaj.